sacel. |
sacellanus |
sc. |
scilicet |
scolas. |
scolasticus |
scrips. |
scripsit |
sct. |
sanctus |
sen. |
senior |
spons. |
sponsus, sponsalia |
S.P.Q. |
senatus populusque ... |
S.R.E. |
Sancta Romana Ecclesia |
S.(S.) |
susceptores |
s.s. |
sancti |
st. |
sunt; sanctus |
S.T.D. |
sanctae theologiae doctor |
susc. |
susceperunt, suscepit, susceptor |
sabbati dies |
zaterdag |
sabbatum |
zaterdag |
sacellani |
kapelanen, onderpastoors, geestelijken die de |
kapelanijen bedienen |
|
sacellanus |
kapelaan, onderpastoor, hulppriester |
sacellum |
kapel |
sacerdos |
priester, kapelaan |
sacer |
heilig, gewijd |
sacra baptismatis unda ablutus |
gezuiverd door het Heilig Water van het doopsel |
sacra communio |
de Heilige Communie |
sacramentaliter |
sacramenteel |
sacramentis munitus |
voorzien van de sacramenten |
sacramento sacri olei munitus |
voorzien van het Heilig Oliesel |
sacramentum |
sacrament |
sacramentum extremae unctionis |
het sacrament van het Laatste Oliesel |
sacramentum matrimonii |
het sacrament van het huwelijk |
sacramentum poenitentiae |
het sacrament van de Biecht |
sacrista(nus) |
misdienaar, koster |
sacro oleo provisus |
voorzien van het Heilig Oliesel |
saepius |
vaak, meerdere malen |
saldus |
waardeloos, ongebruikt, schuldig |
samiator |
slijper, polijster (van wapens en gereedschap) |
sanctae theologiae doctor |
doctor in de godgeleerdheid |
sanctimonialis |
religieus, devoot, heilig persoon |
sanctis sacramentis |
met de Heilige sacramenten |
sanctum sanctorum |
het Heilige der Heiligen |
sanctus |
(vrw.-a) heilig |
sanguinem spuens |
bloed spuwend |
sanguinis fluxum |
bloedvloeiing, bloedstroom |
sartor |
kleermaker, snijder |
sartrix |
kleermaakster |
satelles |
vazal, leenman, gewapend bediende |
satrapa |
stadhouder, leenman |
scabini |
schepenen, wethouders |
scabinus |
schepen, wethouder |
scandularius |
dakdekker |
scindere |
uit-, weghalen (bij een bevalling) |
scilicet |
namelijk, te weten |
scissum |
eruitgerukt |
sclatorius |
dakdekker, leidekker |
sclopetus |
buks, geweer, geweerschot |
scolasticus |
scholaster, hoofdschoolmeester (vaak een geestelijke) |
scoparius |
straatveger, bezembinder |
scorpionarius |
(kruis)boogschutter |
scortator |
hoerenloper, verwekker van onecht kind |
scortum |
lichtekooi |
scriba |
secretaris, klerk, schrijver |
scribere |
schrijven |
scriniarius |
schrijnwerker, meubelmaker; secretaris |
scrinifex |
zie scriniarius |
scripsit |
heeft geschreven |
scriptor |
schrijver, klerk, secretaris, opsteller (van testamenten) |
scrutarius |
uitdragen, opkoper, oudeklerenkoper |
sculptor imaginum |
beeldhouwer |
scultetia |
schoutenambacht |
scultetus |
schout (vertegenwoordiger van de landsheer bij de lage gerechten), hoofd van gerecht en politie, politiebeambte |
se affinare |
door huwelijk verwant worden, verzwageren |
se scribere ignaros declaraverunt |
verklaarden niet te kunnen schrijven |
se scribere ignarum declaravit |
verklaarde niet te kunnen schrijven |
secretarius |
(dorps)secretaris |
secta |
secte |
secta luteranorum |
de secte der lutheranen |
secula seculorum |
tot alle eeuwigheid |
secundo |
ten tweede, op de tweede |
secundus |
tweede |
sed |
maar |
sedecim |
zestien |
sellarius |
zadelmaker |
senator, |
zie sellarius |
semel |
eenmaal |
semen |
zaad, kroost, spruit, geslacht |
semiennis |
een half jaar oud |
seminis |
van het zaad, van het nageslacht |
semistultus |
halfdwaas |
senatus populusque ... |
de senaat en het volk van ... |
senectus |
ouderdom, hoge leeftijd |
senectute confectus |
zwak van ouderdom |
senectutis |
van de ouderdom |
senescalcus |
hofmaarschalk, oudste dienaar |
senescalissa |
vrouw van een hofmaarschalk |
senex |
oud, bejaard, grijsaard, oudeman/vrouw (meestal boven de zestig jaar) |
senexadolescens |
oude vrijer |
senii |
van de ouderdomszwakte, van het verval van krachten |
senilicus |
oud mannetje |
senilis |
afgeleefd, vervallen door ouderdom |
senio confectus |
door ouderdom uitgeput |
senio consumptus |
door ouderdom uitgeput |
senior |
de oudere, de oudste |
senis |
van de oude, van de grijsaard |
senium |
ouderdomszwakte, verval van krachten |
sententia |
vonnis |
sepelivi |
ik heb begraven |
septem |
zeven |
septem dies |
zeven dagen |
september |
september |
septembris |
in september |
septemdecies |
zeventienmaal |
septemdecim |
zeventien |
septennis |
zeven jaar oud |
septies |
zevenmaal |
septimana |
week |
septimo |
op de zevende |
septimus |
zevende |
septimus decimus |
zeventiende |
septingentesimus |
zevenhonderdste |
septingenti |
zevenhonderd |
septuagenarius |
zeventiger, zeventigjarige |
septuagenties |
zevenhonderdmaal |
septuagesimus |
zeventigste |
septuagies |
zeventigmaal |
septuaginta |
zeventig |
septuennis |
zevenjarige |
sepulc(h)rum |
graf, grafmonument |
sepultura |
begrafenis, graf, het verbranden van een lijk |
sepultus |
(vrw.-a) begraven |
sepultus in choro |
in het koor begraven |
sepultus in coemeterio |
op het kerkhof begraven |
sepultus in ecclesia |
in de kerk begraven |
sepultus in ecclesiae navi |
in het schip van de kerk |
begraven sepultus in templo |
in de kerk begraven |
sericarius |
zijdehandelaar, zijdewerker, zijdewever |
servatis servandis |
met in achtneming van de voorschriften |
servitus |
erfdienstbaarheid (op een huis of een stuk grond), dienstbaarheid |
servitutes rerum |
erfdienstbaarheden (op een huis of een stuk grond), lasten waarmee een erf is bezwaard ten dienste van een ander erf |
se(r)vus |
knecht, dienaar, bediende, lakei, gezel, ook beambte |
sescentesimus |
zeshonderdste |
sescenti |
zeshonderd |
sescenties |
zeshonderdmaal |
sesquiennis |
van anderhalfjaar |
seu |
of sex zes |
sexagenarius |
zestigjarige, zestiger |
sexagies |
zestigmaal |
sexagesimus |
zestigste |
sexaginta |
zestig |
sexennis |
zes jaar oud |
sexies |
zesmaal |
sextus |
zesde |
sextus decimus |
zestiende |
sexus |
geslacht |
sic |
zo, op deze wijze |
sicut |
zoals, alsof |
sicut et |
zoals ook |
signatum erat |
was getekend |
signatura |
handtekening |
signifer |
vaandeldrager, aanvoerder |
silva |
bos, woud |
similarius |
bakker van wittebrood |
similis |
gelijk |
sine |
zonder |
sine die |
zonder bepaalde dag van behandeling (bij een rechtszaak) |
sit venia verbo |
vergeef me het woord |
situ |
ter plaatse |
situs |
plaats, de situatie, oorspronkelijke toestand |
sive |
ofwel |
soboles, |
zie suboles |
sobrina |
nicht |
sobrinus |
neef |
socer |
schoonvader |
socer magnus |
grootvader van de huwelijkspartner |
socer major |
overgrootvader van de huwelijkspartner |
soceri |
van de schoonvader |
socrinus |
vrouwsbroeder, zwager |
socrus |
grootmoeder |
socrus magna |
grootmoeder van de huwelijkspartner |
socrus major |
overgrootmoeder van de huwelijkspartner |
soldanus |
huurling, soldaat |
solemnicatio |
huwelijksvoltrekking |
solemnitatio |
plechtigheid, formaliteit |
solemniter |
plechtig |
solemnizatum |
ingezegend |
solicessatio |
braakligging |
solitis proclamationibus |
na de gebruikelijke huwelijksafkondigingen |
sollers |
bekwaam |
solum |
alleen (lijd. voorw.) |
solus |
alleen |
soluta |
ongehuwde vrouw, alleenstaande vrouw |
solutus |
ongehuwde man, alleenstaande man |
solvit |
heeft betaald |
soror |
zuster |
sororpatris |
zuster van de vader |
sororcula |
zustertje |
sorores |
de zusters |
sororis |
van de zuster |
sororius |
zwager, zustersman, zusterlijk |
sororum |
van de zusters |
spica |
korenaar |
spicarium |
graanzolder |
spiritum Deo reddivit |
gaf zijn/haar geest aan God terug |
spiritum exhalavit |
blies de laatste adem uit |
spoliationes |
vernielingen, brandstichtingen, plunderingen |
sponsa |
bruid |
sponsalia |
verloving, trouwbeloften, ondertrouw, verlovingsfeest, huwelijksonderricht, bruidschat, huwelijksgift |
sponsalium |
van de verloving |
sponsalitius |
de verloving betreffend |
sponsari |
huwen, met iemand trouwen |
sponsor |
borg, doopgetuige |
sponsoris |
van de borg, van de doopgetuige |
sponsus |
aanstaande bruidegom, verloofde |
sportularius |
mandenmaker, mandenvlechter, biezenvlechter |
spurius |
(vrw.-a) bastaard, (onwettig) kind |
sputo sanguinis |
door een bloedspuwing |
stannarius |
tinnegieter |
staterarius |
wagenmaker, rijtuigmaker |
statim |
terstond |
status aniniarum |
(lett. staat van de zielen) lijst van de parochianen |
sterculinum |
mesthoop, beerput |
sterilitas |
onvruchtbaarheid |
sterquilinum |
mesthoop, beerput |
stirpis |
van de stam, van de familie, van de afstammeling, van de nakomeling |
stirps |
stam, familie, afstammeling, nakomeling |
studiosus |
studerend, student |
stultus |
(vrw.-a) gek, zot, beroofd van zijn/haar zinnen |
suae coniugis (legitimae) |
van zijn (wettige) echtgenote |
suae uxoris (legitimae) |
van zijn (wettige) echtgenote |
sub |
onder, omstreeks, tegen |
sub conditione |
onder voorwaarde (een doop 'onder voorwaarde' betekent dat de dopeling nog niet of niet geldig was gedoopt, zoals het herdopen van bekeerlingen uit het protestantisme of van babies die uit nood alvast door de vroedvrouw waren gedoopt) |
sub dimissorialibus Reverendus Dominus pastoris sponsi |
met de verlofbrieven van de eerwaarde heer pastoor van de bruidegom |
sub hac parochia |
onder deze parochie |
sub iuramento |
onder eed |
sub mediam noctem |
omstreeks middernacht |
sub meridiem |
tegen de middag |
sub urbe |
buiten de stad |
sub vesperam |
tegen de avond |
subcenturio |
tweede- of onderluitenant |
subcommendator |
officier |
subditus |
onderdaan, leenman, ingezetene, inwoner |
subitanea morte |
door een plotselinge dood |
subitanee |
(Lat. subitaneus) plotseling |
subito |
plotseling |
subito defuncta |
schielijk overleden |
submatricularius |
onderkoster |
submersum |
verdronken (lijd. voorw.) |
submersus |
(vrw.-a) verdronken |
suboles |
kind, afstammeling, nakomeling |
subolis |
van het kind |
subscripsi |
ik heb ondertekend |
subsequens |
(hieronder) volgend |
subsignerant |
hebben ondertekend |
subtribunus |
onderbevelhebber |
subulcus |
varkenshoeder, zwijnenhoeder |
succursalis |
hulpkerk |
sufferator |
hoefsmid |
suffocatus |
gestikt, gewurgd |
suijuris |
onafhankelijk (om zonder toestemming van de ouders te mogen trouwen) |
summa gradu |
met, in de hoogste graad |
summo mane |
's morgens vroeg |
summus pontifex |
Paus |
sunt |
zij zijn |
superior dominus |
leenheer, leider, vorst |
superstes |
overlevend, afstammeling, |
nakomeling supplevit |
trad op in plaats van, verving |
supradictus |
bovengenoemd |
surdaster |
hardhorend, doof, dovig |
surdus |
doof |
surdus et mutus |
doofstom |
susceperunt |
hebben ten doop gehouden, waren getuigen |
susceperunt eum de sacrofonte |
die zij opnamen van het Heilig doopvont |
suscepit |
heeft ten doop gehouden, was getuige |
suscepto prius baptismate ab obstetrice |
na eerst het doopsel ontvangen te hebben van de vroedvrouw (nooddoop) |
susceptor |
doopgetuige, doopvader |
susceptores |
doopgetuigen, doopheffers, peter en meter |
susceptores erant |
de doopgetuigen waren |
susceptoresfuerunt |
de doopgetuigen waren |
susceptorum |
van de doopgetuigen |
susceptrix |
doopgetuige, doopmoeder |
suscipere |
ontvangen, dragen, heffen, ten doop houden, doopgetuige zijn |
suscipi |
gedoopt worden |
suscipio |
ik ben doopgetuige |
suscipientes |
doopgetuigen |
suscipientibus |
met als doopgetuigen |
sutor |
schoenmaker |
suum |
zijn, haar, hun (lijd. voorw.) |
suus |
(vrw.-a) zijn, haar, hun |